Wielu z Was zapewne słyszało historie osób, które doświadczyły wrażenia postrzegania świata spoza własnego ciała (w skrócie OOBE, czyli out of body experience).
Czy mamy tutaj do czynienia z duszą opuszczającą ciało? A może świat nauki znowu ma dla nas jakieś nudne wyjaśnienie, odzierające to doświadczenie z magii? No cóż…
NIESTETY TO DRUGIE. 🙂
Niektóre urazy powodują bowiem brak tlenu w mózgu (bądź też nadmiar/niedobór pewnych neurochemikaliów, które to zakłócają funkcje sensoryczne, a tym samym nasze poczucie położenia w przestrzeni). Wspomnienia ludzi, którzy widzieli siebie z góry – na przykład obserwowali chirurgów pracujących nad ich ciałem, mogą być formą halucynacji lub fałszywych wspomnień, gdy mózg próbuje nadać sens swoim doświadczeniom.
Powyższe wyjaśnienie potwierdza też fakt, że OOBE znacznie częściej występuje u osób z problemami układu przedsionkowego (układ przedsionkowy znajduje się w uchu wewnętrznym i ma kluczowe znaczenie dla naszego poczucia równowagi i orientacji przestrzennej).
Również tripy psychodeliczne, zwłaszcza te związane z zażyciem DMT, mogą wywoływać OOBE, prawdopodobnie ze względu na ich wpływ na przetwarzanie sensoryczne w mózgu.
Mało tego, OOBE od lat potrafią wywołać również sami naukowcy!
Przykładowo, w 1955 roku kanadyjski neurochirurg Wilder Penfield stymulował elektrycznie mózgi osób cierpiących na epilepsję. Gdy porażał on płat skroniowy swoich pacjentów Ci wykrzykiwali:
„O Boże! Opuszczam swoje ciało!”
Podobne eksperymenty przeprowadzono również 20 lat temu. W trakcie ich trwania niewielką ilością prądu porażano prawy styk skroniowo-ciemieniowy (część mózgu integrująca informacje o nas i otoczeniu). Dzięki temu wywoływano u badanych wrażenie, że… widzą siebie z sufitu. Inni badani mieli też wtedy wrażenie, że widzą jakieś postacie” obok siebie/pod sobą/nad sobą. Zgłaszali wtedy, że chyba widzą DUCHY, natomiast, tak naprawdę… WIDZIELI SIEBIE!
(Tak właśnie działa zakłócone funkcjonowanie mózgu i poczucie siebie w przestrzeni.)
No dobra, a co z osobami, które z niesamowitą skutecznością potrafiły opisać pokój, w którym leżały?
Niestety, na ten moment nie mamy na to kompletnie żadnych dowodów. I to naprawdę nie tak, że nie próbowano ich zdobyć! W przeszłości przeprowadzano bowiem eksperymenty na osobach (czasem brało w nich udział nawet kilkuset badanych!), które doświadczały OOBE. Badacze kładli na półce karteczkę z kodem. W takich przypadkach NIKT nie potrafił odczytać kodu. Aaalbo tak jak w przypadku Pani Z. w 1968 roku, odczyty wskazywały, że ktoś nagle się obudził i niecnie podejrzał karteczkę 🙂
Czyli że co, jakakolwiek „duchowość” w OOBE wylatuje przez okno? Przytoczymy tutaj cytat dr. Susan Blackmore, byłej parapsycholog, która spędziła wiele lat badając OOBE:
Wierzę, że każda prawdziwa duchowość musi akceptować to, co nauka mówi nam o naturze ludzkiej, nawet jeśli nie jest to to, co nam się podoba. Nowe badania nad OOBE mówią nam, że nasz model jaźni można podzielić na części składowe. A te niestety bardzo często dają początek OOBE, autoskopii oraz wielu innym iluzjom. Sama przeżyłam kiedyś bardzo intensywne OOBE i jestem naprawdę wdzięczna za to, że w końcu zaczynamy je lepiej rozumieć.
dr. Susan Blackmore
Źródła:
- Lopez C, Elzière M. Out-of-body experience in vestibular disorders – A prospective study of 210 patients with dizziness Cortex 2018 Jul,104 193-206
- Blanke O, Ortigue S, Landis T, Seeck M Stimulating illusory own-body perceptions Nature 2002 Sep 19,419(6904) 269-70
- Blanke O Out of body experiences and their neural basis BMJ 2004 Dec 18,329(7480) 1414-5
- Podoll K, Robinson D Out-of-body experiences and related phenomena in migraine art Cephalalgia 1999 Dec,19(10) 886-96
- Guterstam A, Björnsdotter M, Gentile G, Ehrsson HH Posterior cingulate cortex integrates the senses of self-location and body ownership Curr Biol 2015 Jun 1,25(11) 1416-25
- Nakul E, Lopez C Commentary Out-of-Body Experience during Awake Craniotomy Front Hum Neurosci 2017 Aug 21,11 417
